Batán 2ºESO:::

ACCIÓN GALLEGA: Ramón Cabanillas:::

«Himno de Acción Gallega»
¡Irmáns! ¡Irmáns galegos!
¡Desde Ortegal ó Miño
a folla do fouciño
fagamos rebrillar!
Que vexa a vila podre,
coveira da canalla,
a aldea que traballa
disposta pra loitar.
Antes de ser escravos,
¡irmáns, irmáns galegos!
que corra o sangue a regos
desde a montaña ó mar.
¡Ergámonos sen medo!
¡Que o lume da toxeira
envolva na fogueira
o pazo señorial!
Xa o fato de caciques
ladróns e herexes fuxe
ó redentor empuxe
da alma rexional!
Antes de ser escravos,
¡irmáns, irmáns galegos!
que corra o sangue a regos
desde a montaña ó val.
(Vento Mareiro, 1915)

Carta á miña muller (L.E.Ferreiro):::

CARTA Á MIÑA MULLER

Querida, non o esquezas, hai palabras
que é pecado decilas niste tempo.
Palabras que non debes pronuncialas,
nin xiquera pensalas, cavilalas,
tatexalas, gabalas, escribilas...
Moito menos berralas.
Esposa, toma nota e non esquezas:
non digas libertá palabra triste
con peligro de morte e calivera.
Si é certo que me queres nunca digas
esta palabra estúpida
que ten dentes e morde coma un lobo.
Non digas tan xiquera
as verbas derivadas,
por moi lonxano e vago
que sexa o parentesco etimolóxico,
como son, verbigratia, libertino,
liborio, liberata, libre cambio.

En troques di cadea, viva, viva,
si señor, moitas gracias, Dios llo pague.
¡Xa verás que felices imos sere!



ANÁLISE:

1. Querida, non o esquezas, hai palabras = 11

2. que é pecado decilas niste tempo. =11

3. Palabras que non debes pronuncialas, =11

4. nin xiquera pensalas, cavilalas, =11

5. tatexalas, gabalas, escribilas...

6. Moito menos berralas.

7. Esposa, toma nota e non esquezas:

8. non digas libertá palabra triste

9. con peligro de morte e calivera.

10. Si é certo que me queres nunca digas

11. esta palabra estúpida -1

12. que ten dentes e morde coma un lobo.

13. Non digas tan xiquera

14. as verbas derivadas,

15. por moi lonxano e vago

16. que sexa o parentesco etimolóxico, -1

17. como son, verbigratia, libertino,

18. liborio, liberata, libre cambio.




19. En troques di cadea, viva, viva,

20. si señor, moitas gracias, Dios llo pague.

21. ¡Xa verás que felices imos sere!

En pé (Ramón Cabanillas):::

En pé!

Irmáns! En pé, sereos,
a limpa frente erguida,
envoltos na brancura
da luz que cai de riba,
o corazón aberto
a toda verba amiga,
e nunha man a fouce
e noutra man a oliva,
arredor da bandeira azul e branca,
arredor da bandeira de Galicia,
cantémo-lo dereito a libre nova vida!

A song to the Galician Flag
A poem by Ramon Cabanillas
Music by Juan Pardo

Stand up!

Brothers, stand up quietly,
look up,
covered in the white light
that falls from above,
our heart is open
to friendly words,
the sickle in one hand
and the olive branch in the other,
surrounded by the blue and white flag,
surrounded by the Galician flag,
let us claim our right to have a new life!

Validos de treidores
a noite da Frouseira
á patria escravizaron
uns reises de Castela.
Comestas polo tempo,
xa afloxan as cadeas…
Irmáns asoballados
de xentes extranxeiras,
ergámo-la bandeira azul e branca!
e ó pé da enseña da nazón galega
cantémo-lo dereito a libertar a Terra!


Helped by traitors
one night at Frouseira castle
the kings of Castile
reduced our land to slavery.
So many years have passed,
and the rusty chains are loosening up…
We have been long oppressed
by foreign rulers,
brothers let us fly the white and blue flag!
and under the symbol of the Galician nation
let us claim our right to set our land free!

Irmáns no amor á Suevia
de lexendaria historia,
en pé! en pé dispostos
a non morrer sin loita!
O día do Medulio
con sangue quente e roxa
mercámo-lo dereito
á libre honrada chouza!


All of you who love our Swabian land
of legendary history,
stand up! stand up!
for we will not vanish without a fight!
At the Battle of Medulio
with red and warm blood
we paid the price
to live in our land!

Xa está ó vento a bandeira azul e branca!
A oliva nunha man, a fouce noutra,
berremos alto e forte:
“A nosa terra é nosa!”

Ramón Cabanillas
"Da Terra Asoballada" (1917)

Eduardo Pondal: poema "A Fala":::

Nobre e harmoniosa
fala de Breogán,
fala boa, de fortes
e grandes sen rival;
ti do celta aos ouvidos
sempre soando estás
como soan os pinos
na costa de Froxán;
ti nos eidos da Celtia
e co tempo serás
un lábaro, sagrado
que ao triunfo guiará,
fala nobre, harmoniosa,
¡fala de Breogán!

Ti, sinal misterioso
dos teus fillos serás
que polo mundo dispersos
e sen abrigo van;
e a aqueles que foran
nunha pasada edá
defensores dos eidos
contra o duro román
e que aínda cobizan
da terra a libertá,
nun pobo nobre e forte,
valente, axuntarás,
¡oh, fala harmoniosa,
fala de Breogán!

Serás épica tuba
e forte sen rival,
que chamarás aos fillos
que aló do Miño están,
os bos fillos do Luso,
apartados irmáns
de nós por un destino
envexoso e fatal.
Cos robustos acentos,
grandes, os chamarás,
¡verbo do gran Camoens,
fala de Breogán!

Eduardo Pondal: Himno Galego, poema "Os Pinos":::

¿Que din os rumorosos,
na costa verdecente,
ó raio trasparente
do prácido lüar...?
¿Que din as altas copas
d’escuro arume harpado
co seu ben compasado,
monótono fungar...?

“Do teu verdor cingido
e de benignos astros,
confín dos verdes castros
e valeroso clan,
non des a esquecemento
da injuria o rudo encono;
desperta do teu sono,
fogar de Breogán.

Os boos e generosos
a nosa voz entenden,
e con arroubo atenden
o noso rouco son;
mas sós os ignorantes
e férridos e duros,
imbéciles e escuros,
non os entenden, non.

Os tempos son chegados
dos bardos das edades,
qu’as vosas vaguedades
cumprido fin terán;
pois donde quer, gigante,
a nosa voz pregoa
a redenzón da boa
nazón de Breogán.

O Rexurdimento: Manuel Curros Enríquez

Aquí vén o maio
de frores cuberto....
puxéronse á porta
catándome os nenos;
i os puchos furados
pra min estendendo,
pedíronme crocas
dos meus castiñeiros.

Pasai, rapaciños,
calados e quedos;
que o que é polo de hoxe
que darvos non teño.

Eu sónvo-lo probe
do pobo gallego:
pra min non hai maio,
¡pra min sempre é inverno!...

Cando eu me atopare
de dono liberto
i o pan no me quiten
trabucos nin préstemos,
e como’os do abade
frorezan meus eidos,
chegado habrá estonces
o maio que eu quero.

¿Queredes castañas
dos meus castiñeiros?...
Cantádeme un maio
sin bruxas nin demos:
un maio sin segas,
usuras nin preitos,
sin quintas, nin portas,
nin foros, nin cregos.
No xardín unha noite sentada
ó refrexo do branco luar,
unha nena choraba sin trégolas
os desdéns dun ingrato galán.
I a coitada entre queixas decía:
"Xa no mundo non teño a ninguén,
vou morrer e non ven os meus ollos
os olliños do meu doce ben".

Os seus ecos de malenconía
camiñaban na alas do vento,
_ _ _ i o lamento
_ _ _ repetía:
"Vou morrer e non ven ó meu ben!"

Lonxe dela, de pé sobre a popa
dun aleve negreiro vapor,
emigrado, camiño de América
vai o probe, infelís amador.

I ó mirar as xentís anduriñas
cara a terra que deixa cruzar:
"Quen pudera dar volta _pensaba_,
quen pudera convosco voar!..."

Mais as aves i o buque fuxían
sin ouír seus amargos lamentos;
_ _ _ sólo os ventos
_ _ _ repetían:
"¡Quen pudera convosco voar!"

Noites craras, de aromas e lúa,
desde entón ¡que tristeza en vós hai
prós que viron chorar unha nena,
prós que viron un barco marchar!...

Dun amor celestial, verdadeiro,
quedou sólo, de bágoas a proba,
_ _ _ unha cova
_ _ _ nun outeiro
i on cadavre no fondo do mar.

Curros Enríquez, Manuel (1992): Poesía galega completa. (Vigo: Ed. Galaxia)